Ο Όμηρος και το Αλφάβητο

Ένα από τα πολλά στοιχεία που ξεχωρίζουν τα Ομηρικά Έπη από κάθε σύγχρονο κείμενο είναι η επαναλαμβανόμενη χρήση λογοτύπων (formulae) για την οργάνωση του περιεχομένου τους.

Στην Ελληνική Έκδοση της μελέτης του Ο Όμηρος και το Αλφάβητο, ο Νάνος Βαλαωρίτης επικεντρώνεται σε αυτήν την μέθοδο οργάνωσης των Ομηρικών Επών σε ραψωδίες και εισάγει μία νέα πρόταση για το πώς ενδεχομένως εργάσθηκε ο σπουδαίος αρχαίος μας ποιητής κατά την σύνθεση της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.

Στο δοκίμιο, ο Βαλαωρίτης εκφέρει τη γνώμη ότι η χρήση του ελληνικού αλφαβήτου, ως προς την αρίθμηση των τίτλων και την επιλογή των λέξεων που απαρτίζουν τις ραψωδίες, λειτουργεί ως στοιχείο – κλειδί για την ρητορική αλλά και την συμβολική ερμηνεία των επών. Κατά την άποψή του, εάν δεν ληφθεί υπ’ όψιν η σημασία της, δεν εξηγούνται η έκταση των δύο ποιημάτων και το εσωτερικό μήνυμα των κειμένων. Αναλύοντας περαιτέρω την σκέψη του, ο συγγραφέας προτείνει ότι ο Όμηρος εργάσθηκε με την μέθοδο της Θεματικής Ακροφωνίας (κάθε γράμμα από το αλφάβητο εκπροσωπεί τον πρώτο ήχο του ονόματος στο οποίο αναφέρεται) και επιλέγει λέξεις που αρχίζουν από τα αλφαριθμητικά γράμματα των τίτλων για να συντάξει τα κύρια θέματα της κάθε ραψωδίας.

Ο Βαλαωρίτης τεκμηριώνει την θεωρία του με απευθείας παραπομπές στις αρχαίες πηγές και καταθέτει ένα έργο που ανατρέπει όσα ξέραμε σε σχέση με την ποιητική δομή των ομηρικών κειμένων.