Iconic VS Avant-garde
Τέχνες και Πολιτιστική Διαχείριση
Ξεκινά Σύντομα
Το εμβληματικό και το πρωτοποριακό έργο τέχνης στον οπτικό πολιτισμό της νεωτερικότητας
Σεμινάριο Ιστορίας της Τέχνης με τον Θοδωρή Κουτσογιάννη.
Ο νεωτερικός πολιτισμός, από την Αναγέννηση και εξής, χαρακτηρίζεται από την ολοένα και μεγαλύτερη παραγωγή και διάχυση εικόνων, καθιστώντας την νεωτερική περίοδο «εποχή της εικόνας». Σε αυτόν τον συνεχώς ολοένα και πιο εμπλουτισμένο «οπτικό πολιτισμό» – μέχρι τη σημερινή «κατάχρηση» εικόνων, μέσω πολλαπλών μέσων αναπαραγωγής οπτικών παραγώγων – τα σημαντικά έργα τέχνης συνιστούν δείκτες της καλλιτεχνικής αποτύπωσης του ανθρώπινου πολιτισμού και ορόσημα του εικονιστικού αποθέματός μας.
Ορισμένα έργα τέχνης κορυφαία – για λόγους ιστορικούς, καλλιτεχνικούς, πολιτισμικούς – αλλά και το σύνολο της καλλιτεχνικής παραγωγής ορισμένων αντιπροσωπευτικών καλλιτεχνών κατοχυρώνονται ως ενδεικτικά μιας ολόκληρης πολιτισμικής περιόδου, είτε ως εμβληματικά είτε ως πρωτοποριακά.
Το προτεινόμενο σεμινάριο θα εξετάσει έργα τέχνης του νεώτερου οπτικού πολιτισμού της Δύσης, από την ώριμη Αναγέννηση μέχρι και τον Μεσοπόλεμο, διερευνώντας τον εμβληματικό (iconic) ή/και τον πρωτοποριακό (avant-garde) χαρακτήρα τους.
Γιατί η «Σχολή των Αθηνών» του Raffaello στο Βατικανό της Υψηλής Αναγέννησης, αλλά και η «Guernica» του Picasso στα 1937 συμπυκνώνουν, όχι μόνον καλλιτεχνικά, την εποχή τους; Πώς το σύνολο του έργου του Raffaello αντιπροσωπεύει την αντίληψη της Αναγέννησης και γιατί το έργο του Michelangelo προκαταλαμβάνει τον Μανιερισμό και το Μπαρόκ; Γιατί η πρότυπη «εικόνα» του Παρθενώνα, αλλά και των Καρυατίδων, της αθηναϊκής Ακρόπολης αναπαράγονται, εμπνέουν και παραλλάσσονται πολλαπλώς και ποικιλοτρόπως, μέχρι και την μεταμοντέρνα εποχή μας;
Εστιάζοντας στον ευρωπαϊκό Νότο και κυρίως στην ιταλική καλλιτεχνική παράδοση, θα εξεταστούν, εν απολύτω αλλά και συγκριτικά μεταξύ τους, και σε ένα πλαίσιο οπτικής αντίληψης, πολιτισμικής παράδοσης και ιστορίας των ιδεών, έργα των Tiziano Vecellio, Andrea Palladio, Giuseppe Arcimboldo, El Greco (Δομήνικου Θεοτοκόπουλου), Michelangelo Merisi da Caravaggio, Nicolas Poussin, Gianlorenzo Bernini, Francesco Borromini, Antonio Canova, J.M. William Turner, Eugène Delacroix, François Auguste René Rodin, Giorgio de Chirico.
Θα μελετηθούν, από άποψη τόσο καθαρά τεχνοϊστορική όσο και ευρύτερα πολιτισμική, μνημειώδη έργα της αρχιτεκτονικής, της ζωγραφικής και της γλυπτικής, που συναποτελούν ένα «φανταστικό μουσείο» του νεώτερου ευρωπαϊκού πολιτισμού, ως εμβληματικές και πρωτοποριακές εικόνες του.
Οι διαλέξεις πραγματοποιούνται στο κτήριο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22 - Αθήνα).
Δίνεται η δυνατότητα παρακολούθησης και εξ' αποστάσεως ζωντανά για όσους το επιθυμούν.
Η δυνατότητα της εξ αποστάσεως παρακολούθησης δίνεται μόνο σε όσους δεν μπορούν να βρεθούν στην αίθουσα καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος για αντικειμενικούς λόγους (π.χ. διαμένουν εκτός Αθηνών). Για εκπαιδευτικούς λόγους και για μια ενιαία εκπαιδευτική εμπειρία, συστήνουμε στους ενδιαφερόμενους να επιλέξουν έναν από τους δύο τρόπους παρακολούθησης, δηλαδή είτε Online είτε δια ζώσης.
Δικαίωμα απουσίας κατά 1 δίωρο
1η Διάλεξη: ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο νεωτερικός οπτικός πολιτισμός και η διάδοση των έργων τέχνης.
Η αναπαραγωγή της εικόνας και η δημιουργία εικονιστικού αποθέματος.
Η «εποχή της εικόνας» και το «φανταστικό μουσείο».
Οι έννοιες του εμβληματικού και του πρωτοποριακού έργου τέχνης.
Το φαινόμενο του Κλασικισμού και οι εκδοχές του Μοντερνισμού.
Ο ανθρωποκεντρικός πολιτισμός στη νοτιο-ευρωπαϊκή εκδοχή του και η εικαστική έκφρασή του.
2η Διάλεξη: Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ του 16ου αιώνα
Ο εμβληματικός Raffaello Sanzio (1483-1520) και ο πρωτοπόρος Michelangelo Buonarroti (1475-1564) την εποχή των homines illustres και της Υψηλής Αναγέννησης.
Η αλλαγή οπτικού κώδικα με τη ζωγραφική του Tiziano Vecellio (1490-1576): από το γραμμικό στο ζωγραφικό ύφος.
Η αναγεννησιακή αρχιτεκτονική του Andrea Palladio (1508-1580) και η μανιέρα του «παλλαδιανισμού».
3η Διάλεξη: Από τον ΜΑΝΙΕΡΙΣΜΟ στο ΜΠΑΡΟΚ
Η sui generis μανιέρα του Giuseppe Arcimboldo (1526-1593) και του El Greco (1541-1614).
Μπαρόκ ζωγραφική: ο ρεαλισμός του Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571-1610) και ο ιδεαλισμός του Nicolas Poussin (1594-1665).
Μπαρόκ γλυπτική και αρχιτεκτονική: ο επιβλητικός Gianlorenzo Bernini (1598-1680) και ο αιρετικός Francesco Borromini (1599-1667).
4η Διάλεξη: Από τον ΚΛΑΣΙΚΙΣΜΟ στον ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟ
Η all’antica γλυπτική του Antonio Canova (1757-1822).
Ο ρηξικέλευθος Ρομαντισμός: η ζωγραφική του Joseph Mallord William Turner (1775-1851) και του Eugène Delacroix (1798-1863).
Η τραγική και «αποσπασματική» γλυπτική του François Auguste René Rodin (1840-1917).
Η προφητική μεταφυσική εικονοποιία του Giorgio de Chirico (1888-1978).
5η Διάλεξη: ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ
Τα εμβληματικά έργα τέχνης ως εικαστικά μανιφέστα της εποχής τους και η διαχρονική επιδραστικότητά τους:
1. Ο Παρθενώνας και οι Καρυάτιδες της κλασικής Αθήνας ως «κανόνας» του νεώτερου κλασικού.
2. Η «Σχολή των Αθηνών» (1509-11) του Raffaello ως συμπύκνωση της Αναγέννησης.
3. Η «Guernica» (1937) του Picasso ως συναίρεση του Μοντερνισμού του 20ού αιώνα.
- Διεύρυνση γνώσεων στην ιστορία της τέχνης και όλων των περιόδων του νεώτερου πολιτισμού.
- Ανάπτυξη βαθύτερης κατανόησης και διάκρισης μεταξύ διαφορετικών καλλιτεχνών, ρευμάτων, τεχνικών και μεθόδων πειραματισμού.
- Ικανότητα παρατήρησης και ανάλυσης της νεωτερικής τέχνης, σχεδίου, και δυνατότητα ανάπτυξης μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων με έμπνευση από αυτά.
- Ανάπτυξη κριτικής ικανότητας και αναγνώρισης τρόπου με τον οποίο οι καλλιτέχνες ανταποκρίνονταν στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής τους.
- Δυνατότητα διασύνδεσης και σύγκρισης έργων και περιόδων με την ολοκλήρωση του σεμιναρίου.
- Επαφή με το έργο σπουδαίων καλλιτεχνών, μουσείων και χώρων του πολιτισμού και επαγγελματιών.
Θοδωρής Κουτσογιάννης
Έφορος της Συλλογής Έργων Τέχνης της Βουλής των Ελλήνων
Ο Θοδωρής Κουτσογιάννης σπούδασε αρχαιολογία και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (πτυχίο 1996, μεταπτυχιακό δίπλωμα 2000, διδακτορική διατριβή 2008). Στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών τ ...
Μάθετε περισσότερα